Current Issue

Volume: 2 Issue: 1, 5/20/24

Year: 2024

Mekansal Araştırmalar Dergisi, tasarım ve planlama alanında özgün bilimsel araştırma çalışmalarını yayınlar. Dergiye sunulan yazıların, Mimarlık, Tasarım ve Planlama alanında güncel konulara temas etmesi ve araştırmacıları bilimsel tartışmalara teşvik etmesi beklenmektedir. 

Mimarlık, İç Mimarlık, Şehir ve Bölge Planlama, ve Peyzaj Mimarlığı konu alanlarında olmak üzere;

  • Tasarım, kuram ve yöntemleri,
  • Planlama,
  • Koruma, yenileme ve onarım
  • Tarih ve kuram,
  • Yapı teknolojileri ve yapı fiziği,
  • Yapı elemanları ve malzeme,
  • Fiziksel çevre kontrolü,
  • Sürdürülebilirlik ve ekoloji,
  • Tasarım ve planlama eğitimi

Konu alanlarını kapsamakla birlikte, mekânla ilişkili disiplinler arası özgün bilimsel çalışmalara açıktır.

Dergi, daha önce başka bir yerde yayınlanmamış ve yayınlanmak için hali hazırda başka bir dergiye gönderilmemiş, alanda güncel konular dâhilinde, belirli yöntem çerçevesinde bir probleme değinen ve mevcut literatüre katkı sunan özgün bilimsel araştırma makalelerini yayımlamaktadır. Dergi açık erişim politikası izlemekte olup, yayınlanan makalelerin tam metinlerine elektronik ortamda, çevrimiçi olarak ulaşılabilir.

Dergiye Sunulabilecek Yazı Türleri

Araştırma Makalesi: Kuramsal bir zemine dayanarak problemin tanımlandığı, belirli bir yöntem aracılığıyla ulaşılan sonuç ve tartışmaları içeren özgün bilimsel araştırma yazılarıdır. Bu yazılarda özet, metin ve kaynaklar dahil kelime sayısı 7500’ü, sayfa sayısı 20’yi aşmamalıdır. Çift kör hakem değerlendirme süreci sonunda yayımlanmasına karar verilir.

Derleme: Belirli bir alan ya da konu kapsamında mevcut bilgilerin sunulduğu ve bu bilgiler ışığında değerlendirmelerinin yapıldığı, araştırmacının belirli bir problemi tespit ettiği, alandaki literatür bilgisini yorumlayarak çözüm için öneri sunulan ya da yöntem geliştirilen araştırma yazılarıdır. Bu yazılarda özet, metin ve kaynaklar dahil kelime sayısı 6500’ü, sayfa sayısı 20’yi aşmamalıdır. Çift kör hakem değerlendirme süreci sonunda yayımlanmasına karar verilir.

Görüş: Yazarın bir hipotez ya da bilimsel kuramın güçlü ve zayıf yönlerine ilişkin görüşlerini sunduğu metinlerdir. Bu tür yazılar yapıcı eleştirilere dayanmaktadır ve kanıtlarla desteklenir. Bu yazılar belli bir alandaki mevcut bilgi durumuna meydan okuyan bilimsel söylemleri yansıtırlar. Görüş yazıları 1500 kelimeyi aşmaz ve dergi kapsamında sadece davetli olarak kabul edilmektedir. Hakem süreci bu yazılar için yürütülmez.

Editöre Mektup: Dergi kapsamında yayınlanmış bir makale, yazı veya hipotezi eleştiren, bir problemi tanımlayan veya güncel bir konuyu çeşitli yönleriyle literatüre bağlı olarak tartışan yazılardır. Yazının açık ve öz, tartışılan konunun okuyucuyu çekecek kadar güçlü olması gerekir. Bu yazılar 1.000 kelimeyle sınırlıdır ve yayınlanması için hakem süreci yürütülmez.

Kitap Kritiği: Bu tür yazılar, tanıtımı ve eleştirisi yapılan kitap hakkında okuyucu ve araştırmacıları genel bilgi sahibi kılmak, kitabı okumaya teşvik etmek, kitabın güçlü ve zayıf yanlarını belirlemek, gelecekte bu konuda yapılacak araştırmalara yol gösterici niteliktedir. Kritikler, kitap hakkında tanıtıcı temel bilgilerin değerlendirmeden uzak biçimde verildiği betimleyici nitelikte veya değerlendirme yaparak ve bazı yargılarda bulunarak hazırlanan eleştirel nitelikte olabilir. Eleştirel kitap kritiğinde, incelemeyi yapan kişinin, kitabın ve yazarının amacından ne anladığını, yazarın bunu ne ölçüde başarabildiğini, kitabın bilimsel kalitesini ve önemini ortaya koyması beklenir (Şişman, 2005). Bu yazılar 1000-1500 kelimeyle sınırlıdır ve yayınlanması için hakem süreci yürütülmez.

Metinlerin kaynakça düzeni, künye düzeni, gönderme ve alıntı ile ilgili kurallar, APA 6 (American Psychological Association) kuralları temel alınarak hazırlanmalıdır. APA 6 stili ile ilgili detaylı bilgilere buradan ulaşabilirsiniz. Dergiye gönderilecek çalışmalarda yazım dillerine göre aşağıdaki şablonlar kullanılmalıdır:

Ana metin özet, anahtar kelimeler ve kaynakça dahil en fazla 7500 kelime uzunluğunda Times New Roman yazı stili ile 11 punto ve iki yana yaslı olmalıdır. Ana metin, Giriş bölümü ile yeni bir sayfadan başlamalı, Metin içinde yer alan ana başlıklar; Times New Roman, 11 punto, büyük harflerle, sola yaslı, bold, ara başlıklar ise; ilk harfler büyük olacak şekilde, Times New Roman 11 punto, sola yaslı düzenlenmelidir. Ana ve ara başlıklardan önce 1 satır aralık bırakılmalıdır.

Yazılar ve sayfa ölçüleri aşağıdaki gibi düzenlenmelidir:

  • Yazı Tipi: Times New Roman, 11 punto, tek satır aralıklı, iki yana yaslı
  • Paragraf Aralığı: Satır sonrası 6 nk
  • Blok Alıntı: Times New Roman, 9 punto (1 cm içerden)
  • Son notlar: Dipnot verilmez, gerekli hallerde son notlar metnin sonuna Times New Roman, 8 punto olarak eklenebilir.
  • Tablo İçi Bilgiler: Times New Roman, 9 punto

1.1. Özet ve Abstract

Çalışmada Türkçe ve İngilizce özet yazılmalıdır. Çalışmanın amaç, yöntem, bulgular, sonuç ve önerileri içerecek şekilde Türkçe Özet en az 150 en fazla 250 kelimeden, İngilizce Özet en fazla 250 kelimeden oluşmalıdır. Özet tek satır aralığında 9 punto ve alt başlık kullanılmadan tek paragraf olarak yazılmalıdır. Özette kaynakça kullanılmamalıdır.

Çalışmanın içeriğini ifade eden en az 3 en fazla 5 adet anahtar kelime verilmelidir. Anahtar kelimeler Türkçe ve İngilizce özetin ardından ilgili şekilde verilmelidir.

1.2. Şekil ve Tablo Gösterimi

Metin içinde kullanılan tüm görseller jpeg formatında ve 300 dpi çözünürlükte ayrı dosyalar halinde sisteme yüklenmelidir. Metin içinde kullanılan tüm görsel, fotoğraf ve çizimler Şekil, tablolar ise Tablo olarak adlandırılmalıdır.

Şekil yazısı görselin altında, Times New Roman, 10 punto, ortalı ve numaralandırılarak verilmeli, kaynağı belirtilmelidir (yazarlara ait olsa da).

mad%20logo-4.png

Şekil 1. Şekil gösterimi (Erman, 2017, s.34).

Tablo yazısı, tablonun üzerinde, Times New Roman, 10 punto sola yaslı ve numaralandırılarak verilmeli, kaynağı belirtilmelidir (yazarlara ait olsa da). Tablodan sonra 1 satır boşluk bırakılmalıdır.

Tablo 1. Tablo gösterimi (Yazarlar tarafından üretilmiştir).
tablo.JPG

Şekil ve tablolara mutlaka metin içinde referans verilmeli, metin içinde referanstan sonra metin içinde uygun yerde bulunmalıdır.

1.3. Kaynak Gösterimi

Metin içinde yer alan tüm kaynaklar kaynakça kısmında alfabetik sıra ile verilmelidir. Metin içinde kaynaklar Botto ve Rochat (2018)’e göre veya (Botto & Rochat, 2018) şeklinde gösterilebilir.

Metin sonunda yer alan kaynakçada girinti-özel, ilk satır asılı 1cm, aralık satır sonu 6nk olmalıdır. Kaynakça gösteriminde aşağıdaki örnekler dikkate alınmalıdır.

Kaynakçada yayın türlerine göre gösterimler

Makale:
Abaza, M. (2001). Shopping malls, consumer culture, and the reshaping of public space in Egypt. Theory, Culture & Society, 18(5), 97-122.
Erkip, F. (2002). The shopping mall is an emergent public space in Turkey. Environment and Planning A, 35, 1073-1093. https://journals.sagepub.com/doi/10.1068/a35167 adresinden alınmıştır.
Gaff, J. G., & Simpson, R. D. (1994). Faculty development in the United States. Innovative Higher Education, 18(3), 167–76. https://doi.org/10.1007/BF01191111
Author, A. A., & Author, B. B. (Date of publication). Title of article. Title of Online Periodical, volume number(issue number if available). Retrieved from https://www.someaddress.com/url/
Author, A. A., & Author, B. B. (Date of publication). Title of article. Title of Journal, volume number(issue number if available), page range. doi:0000000/000000000000 or https://doi.org/10.0000/0000

Kitap:
Arnout, A. (2019). Streets of Splendor, Shopping Culture and Spaces in a European Capital City (Brussels, 1830–1914), NY: Routledge.
Bluman, A. G. (2012). Elementary Statistics, A Step by Step Approach, NY: The McGraw-Hill Companies, Inc.
Gamgam, H., & Altunkaynak, B. (2012). SPSS Uygulamalı Parametrik Olmayan Yöntemler.4. Baskı, Ankara: Seçkin-Teknik Yayıncılık.
Author, A. A. (2022). Title of work: Capital letter also for subtitle. Location: Publisher.

Kitap içinde Bölüm:
Cashin, W. E. (1990). Students do rate different academic fields differently. İçinde M. Theall, & J. L. Franklin (Eds.), Student ratings of instruction: Issues for improving practice. New Directions for Teaching and Learning (pp. 113–121).

Sempozyumda Sunulmuş ve Yayınlanmış Bildiri:
Ünlü, A. & Edgü, E., (2007). Comparative space syntax analysis of design strategies for Istanbul underground system. İçinde A. S. Kubat (ed.), 6th International Space Syntax Symposium Proceedings Book, ITU Faculty of Architecture, Istanbul, June 13-15, 2007, 2: 074, 01-10. http://spacesyntaxistanbul.itu.edu.tr/papers.htm adresinden alınmıştır.

Ansiklopedi veya Sözlükler:
Feminism. (n.d.). In Encyclopædia Britannica online. Retrieved from https://www.britannica.com/EBchecked/topic/724633/feminism

İnternet Sayfasından Alıntılar:
Sayfaların statik olmadığı, değişebilen ve/veya kaldırılma ihtimali olan internet alıntıları için son erişim tarihi verilmelidir.

Gazete yazıları için
Parker-Pope, T. (2008, Mayıs 6). Psychiatry handbook linked to the drug industry. The New York Times. https://well.blogs.nytimes.com/ adresinden 03.03.2022’de alınmıştır.

Yazarı bilinen internet kaynakları için
Yazar, A. A., & Yazar B. B. (2022). Günümüzde mimarlık. https://www.someaddress.com/full/url/ adresinden 06.02.2022’de alınmıştır.

Yazarı ve yayın tarihi bilinmeyen internet kaynakları için
Günümüzde Mimarlık. (n.d.). https://www.someaddress.com/full/url/ adresinden 06.02.2022’de alınmıştır.

Başlığı, yazarı ve yayın tarihi bilinmeyen internet kaynakları için
URL-1. https://lorem.com/afasdf/21341234 adresinden XX.XX.XXXX’de alınmıştır.
URL-2. https://lorem.com/afasdf/21341235 adresinden XX.XX.XXXX’de alınmıştır.
URL-3. https://lorem.com/afasdf/21341236 adresinden XX.XX.XXXX’de alınmıştır.

Bilginin saygın, tarafsız ve paylaşıma açık olması ilkeleri ışığında Mekansal Araştırmalar Dergisi, yayın politikasını ve ilkelerini belirlemiştir. Sunulan yazıların, değerlendirme ve yayın sürecine dahil olan tüm paydaşların belirlenen etik ilkeler dahilinde davranması derginin bilimsel saygınlığını sağlamak bakımından önemli bulunmaktadır. Dergimizce sunulan yayın etiği beyanı, editörler, hakemler ve yazarları kapsamaktadır. Yayın etiği beyanı, Committee on Publication Ethics (Yayın Etiği Komitesi), (COPE, https://publicationethics.org) tarafından açık erişim olarak sunulan rehberler ve politikalar dikkate alınarak hazırlanmıştır. Mekansal Araştırmalar Dergisine yayınlanması için sunulan tüm yazılar için, yayın etiği süreci işletilir.

Yazarların Etik Sorumlulukları
Çalışmanın düzenlenmesi, verilerin elde edilmesi, analizi ve yorumlanmasında önemli katkı sunan, makalenin taslağını hazırlayan veya içerik bakımından eleştirel olarak gözden geçiren kişiler bir çalışma için yazar olarak kabul edilir. Yazar olarak tanımlanan kişiler çalışmayı son haline getirerek, yayınlanacak versiyona onay verme sorumluğundadır (Albert ve Wager, 2003).

Committee on Publication Ethics (COPE)’e göre yazarların sorumlulukları şu şekilde sıralanmıştır (Wager ve Kleinert, 2011, sf:309-316):
  • Sunulan çalışma etik sorumluluklar gözetilerek gerçekleştirilmiş olmalıdır.
  • Yazarlar, çalışmanın sonuçlarını yansız, açık ve anlaşılır biçimde, herhangi bir değişiklik ve manüpilasyon yapmadan dürüstçe sunmalıdır.
  • Yazarlar, çalışmanın sonuçlarının okuyucular tarafından doğrulanabilmesi ve değerlendirilebilmesi için araştırmanın metodunu açık ve yeterli biçimde açıklamış olmalıdır.
  • Yazarlar dergiye çalışmayı sunmakla birlikte; çalışmanın orijinal olduğunu, intihal içermediğini, daha önce başka bir yerde yayınlanmadığını ve yayınlanmak üzere aynı anda başka bir dergiye değerlendirilmek için gönderilmediğini açıkça beyan etmiş olur.
  • Yazarların her biri sunulan ve yayınlanan çalışmada sorumluluk sahibidir.
  • Çalışmada yer alan yazarların katkısı belirtilmelidir.
  • Çalışmaya destek olan kurumlar ve kaynaklarla birlikte, varsa, ilgili çıkar çatışmaları belirtilmelidir.

Etik Kurul İzni Hakkında

Dergimizde yayımlanacak makalelerde belirli kapsamdaki araştırma verilerinin kullanılması halinde Etik Kurul İzni’nin alınmış olması gerekmektedir. Çalışmanızı değerlendirilmek üzere iletirken, makale dosyanızla birlikte Etik Kurul İzin Belgenizi de lütfen ekleyiniz.

Çalışmanın etik kurul izni gerektiren çalışma grubunda yer almaması halinde Etik Beyan Formunu doldurunuz. Etik izni gerektiren çalışmalarda Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğu belirtilmelidir. Etik Kurul İzni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makalenin sonunda verilmelidir.

Makalede metin içi örnek gösterim:
"Bu çalışma için etik kurul izni Çukurova Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulu'nun 07/06/2023 tarihli ve 1-XX-50-XX numaralı kararı ile alınmıştır."

Etik Kurul İzni Gerektiren Araştırmalar

  • Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar,
  • İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması,
  • İnsanlar üzerinde yapılan klinik araştırmalar,
  • Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar,
  • Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar.

Ayrıca;

  • Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi
  • Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
  • Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış onam formu”nun alındığının belirtilmesi gerekmektedir.
  • Etik Kurul İzni gerektirmeyen çalışmalar için Etik Beyan formunu ıslak imzalı olarak makalenizle birlikte iletiniz. Etik kurul kararına gerek olmadığına dair beyan formunu tüm yazarların imzalamış olması gerekmektedir.

Çalışmanın Etik Kurul İzni gerektirmediğine dair Etik Beyan Formuna ulaşmak için lütfen tıklayınız.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

COPE raporunda (2017) hakemlerin etik sorumlulukları şu şekilde sıralanmıştır:

  • Hakemler tarafsız ve adil biçimde, her türlü tarafgir bakış açısından uzak olarak, çalışmayı değerlendirmekle yükümlüdür.
  • Hakemlerin uzmanlık alanının uygunluğu etkin değerlendirme için önemlidir. Hakemler gelen değerlendirme davetini kabul ederken, varsa uzmanlık alanı ile ilgili uyumsuzluk durumunu belirtmelidir.
  • Hakemler değerlendirmede olası çıkar çatışmalarını gözetmelidir. Çıkar çatışmalarının varlığı söz konusu ise belirtilmeli, gereken hallerde değerlendirmeden çekilmelidir.
  • Hakemler değerlendirme davetine cevap vermekte ve değerlendirme sürecinde verilen zaman kısıtlarına uymalıdır.
  • Hakemler sunulan materyalin tümünü dikkate alarak değerlendirme yapar. Değerlendirmenin gizliliğini korumakla yükümlüdür. Hakemler derginin bilgisi olmaksızın, hiçbir şekilde yazarlarla iletişime geçemez ya da değerlendirme konusunda bilgi akışında bulunamaz.
  • Hakemler etik ihlallerinden şüphelenmesi durumunda dergi yönetimine gerekli bildirimleri yapmalıdır.
  • Hakemler değerlendirme sonucunda görüşlerini açık ve anlaşılır biçimde, tartışmaya yer olmaksızın, çalışmanın olumlu ve olumsuz yönlerini ifade ederek ve araştırmanın niteliğini arttırıcı yönde uyarılarda bulunarak hazırlar.

Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları

Committee on Publication Ethics (COPE)’e göre editörlerin görev ve sorumlulukları şu şekilde sıralanmıştır (Kleinert ve Wager, 2011, sf: 317-328):

  • Editörler derginin içeriğinden ve bu kapsamda yayınlanan materyalden aşağıda belirtildiği şekilde sorumludur.
  • Editörler, ticari düşünceden bağımsız, sağduyulu ve tarafsız kararlar vermeli, adil ve uygun bir hakem değerlendirme süreci sağlamalıdır.
  • Editörler şeffaf, eksiksiz, dürüst raporlamayı teşvik eden editöryal politikalar benimsemelidir.
  • Editörler, yayınlanan bir makaleyle ilgili araştırma ve yayın suiistimallerine dair şüpheleri veya iddiaları takip ederek dergi kapsamında yayınlanan çalışmaların bütünlüğünü korumalıdır.
  • Editörler hakem sürecinden ya da editöryal süreçten kaynaklanan suiistimalleri önlemelidir.
  • Editörler insanlar ve hayvanlarla yapılan çalışmalarda etik değerlere uygunluğu dikkate almalıdır.
  • Hakemlere ve yazarlara süreç kapsamında kendilerinden ne beklendiği açıklanmalıdır.
  • Editörler, olası editöryal çıkar çatışmalarını giderecek uygun politikalara sahip olmalıdır.

İntihal Değerlendirme Süreci

Yazarlar, sunulan makalenin içeriğinden ve yazarların etik sorumlulukları altında verilen yayın etiği ilkeleri doğrultusunda hazırlanmış olmasından sorumludurlar. Makaleler Turnitin (Plagiarism Detection Software) programı ile intihal amaçlı kontrol edilir. Benzerlik oranının kaynaklar hariç, %20'den fazla olan makaleler doğrudan reddedilir.

Açık Erişim Politikası ve Arşivleme

Mekansal Araştırmalar Dergisi, Açık erişimli bir dergidir. Yazıların tam metinleri ücretsiz bir biçimde derginin web sayfalarında erişime açıktır. Budapeşte Açık Erişim Girişimi’nin (BOAI) açık erişim tanımı kapsamında, kişiler yayıncı ya da yazar(lar)ın izni olmaksızın, makalelerin tam metinlerini okuyabilir, indirebilir, kaynak göstermek şartıyla kopyalayabilir, dağıtabilir veya diğer yasal amaçlar için kullanabilirler.

Etik Olmayan Bir Durumla Karşılaşılması Halinde

Mekansal Araştırmalar Dergisi yayınlarını dikkate alarak, yukarıda bahsedilen etik sorumluluklar kapsamında uygun olmayan bir davranış veya içerikle karşılaştığınızı düşünüyorsanız lütfen maddergi@cu.edu.tr adresine e-posta yoluyla bildiriniz.

Kaynaklar

COPE Council (2017). COPE Ethical guidelines for peer reviewers, 05.01.2023 tarihinde COPE: https://publicationethics.org/sites/default/files/ethical-guidelines-peer-reviewers-cope.pdf adresinden alındı.
ŞİŞMAN, M. (2005). Kitap eleştirisi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (41), 133-140.
WAGER, E. & ALBERT, T. (2003). How to handle authorship disputes: a guide for new researchers, COPE Report 2003, 05.01.2023 tarihinde COPE: https://publicationethics.org/files/2003pdf12_0.pdf adresinden alındı.
WAGER, E. & KLEINERT, S. (2011). Responsible research publication: international standards for authors, T. MAYER, N. STENECK içinde, Promoting Research Integrity in a Global Environment (s.309-328), Singapore: Imperial College PressWorld Scientific Publishing.

Mekansal Araştırmalar Dergisi, açık erişim politikasını uygular. Derginin içeriğine herhangi bir ücret ödemeden çevrimiçi olarak erişilebilir. Makale değerlendirme ve yayınlanma sürecinde yazar(lar)dan herhangi bir şekilde ücret talep edilmez.

Download Cover Image

Mekansal Araştırmalar Dergisi tarafından yayıma kabul edilen çalışmalar Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası (CC BY-NC-ND 4.0) lisansı ile yayımlanır.